به نقل از «جام جم آنلاین»

تحول اقتصاد دانش ‏بنیان از مسیر انتقال فناوری

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۴۵۷۰۵

اینجاست که نوع انتقال فناوری‎های جدید اهمیت می ‎یابد. در این جریان ممکن است چالش‎های زیادی وجود داشته باشد و کشور‌ها به‌دلیل پیشینه‎های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود نتوانند از آن فناوری به شکلی که در کشور اصلی تولید‎کننده به وجود آمده، استفاده کنند. شناخت محدودیت‎های داخلی و خارجی برای استفاده از فناوری‎های نوین کمک می‏کند تا فرآیند انتقال فناوری درست و اصولی پیش برود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به این ترتیب وقتی فناوری جدید به داخل کشوری وارد شد، هم مردم روش‎های استفاده از آن را به‌درستی می‏دانند و از آن هراس ندارند و هم بسترسازی لازم برای بهره‌گیری از ظرفیت‎های فناوری فراهم شده است.

متخصصان حوزه توسعه فناوری، مراحل مختلف فرآیند انتقال فناوری را بررسی کرده‎اند و آن را در چند بخش توصیف می‎کنند تا بتوان از این پس فناوری‎های تازه‎ای را که وارد ایران می‎شوند با دقت بیشتر و بهتری ترویج داد و از آن استفاده کرد. در این مطلب، مراحل انتقال فناوری را به اختصار شرح داده ‏ایم و از مهم‎ترین عوامل مؤثر در این جریان نام می‎بریم. دانستن هرچه بیشتر در این باره، کمک می‎کند تا کارآفرینان و افرادی که در حوزه استارت‌آپ‎ها فعالیت دارند، نحوه مواجهه آگاهانه ‎تری نسبت به فناوری‏های روز دنیا در کشور‌های پیشرفته داشته باشند و با روش‏های اصولی، این فناوری‎ها را درون کشور توسعه دهند.

برای انتقال فناوری‏های جدید همیشه چند رویکرد وجود دارد، اول انتخاب و اکتساب فناوری است، یعنی زمانی که فناوری تازه‎ای در جهان متولد شده با دقت مورد بررسی قرار بگیرد، هزینه‎‌های انتقال آن برآورد، پیامد‌های مثبت و منفی استفاده از آن بررسی و تناسب فناوری با شرایط کشور و عوامل محیطی آن در نظر گرفته شود. این موارد کار تحقیقاتی مفصل و بهره ‏گیری از نظر متخصص‏‌ها را می‏طلبد و نمی‌شود بر اساس سلیقه درباره آن دست به انتخاب زد. اکتساب فناوری هم به معنای تعریف و تعیین چگونگی دستیابی به فناوری‎های جدید در بستر داخلی است. پرداختن به این‌که چطور می‎شود فناوری جدید را به شرکت‏ها و کارخانه‏‌های داخلی آورد و آن را بومی کرد، یکی از کلیدی‏ترین مراحل انتقال فناوری است.

تطابق فناوری جدید با شرایط کشور

شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور‌ها با هم قابل مقایسه نیست. ممکن است فناوری خاصی در یک کشور خیلی زود نتیجه‎بخش و مؤثر باشد و به سوددهی برسد از سوی دیگر، این امکان هم وجود دارد که فناوری جدید متناسب با امکانات زیربنایی و شرایط آب‎و‏هوایی کشوری همخوانی نداشته باشد؛ بنابراین پژوهش در زمینه تطابق فناوری‏های تازه برای اجرا در کشور باید با ملاحظه و دقت فراوان انجام شود. تطبیق فناوری همچنین در زمینه تولید، مواد اولیه، سطح مهارت‏ها، تاسیسات و ماشین‏آلات ضروری است. جذب فناوری نکته مهم بعدی است که پس از این مراحل باید اجرایی شود. جذب به معنای درک کامل فرآیند انتقال و طراحی فنی تجهیزات است که شامل پی بردن به دانش مربوط به فناوری، آگاهی کامل از روش طراحی‎ها و شیوه‏های ساخت و بازرسی وکنترل کیفیت نصب و راه‌اندازی خطوط تولید می‎شود.

توانایی شرکت‎ها برای تعیین ارزش اطلاعات جدید، جذب و کاربرد آن‌ها برای اهداف تجاری را ظرفیت جذب فناوری توصیف می‎کنند. این‎که بنگاه جذب‎کننده فناوری نوین تا چه اندازه به تقویت ظرفیت جذب اهمیت می‏دهد در اجرای موفقیت‌آمیز مراحل بعدی انتقال فناوری هم تاثیر دارد.

مراحل توسعه و ترویج فناوری نو

برای توسعه فناوری با استفاده از دانش انتقال‎دهنده، مهارت و تجربه کسب شده فناوری تازه‎ای خلق می‎شود. فناوری‏های جدید معمولا می‏توانند فناوری‎های رایج قبلی را بهبود بخشند و واردکننده و مصرف‏کننده را به تولید کننده و حتی صادر‏کننده تبدیل کنند. پس از این‌که توسعه فناوری اتفاق افتاد و ایده‎های نو اجرایی شد، ضروری است که آن‌ها را به اجزای سیستم اقتصادی منتقل کنیم. مثلا اگر کارخانه ‎ای از دستگاهی ویژه برای کاری استفاده می‎کند، توسعه فناوری مرتبط با آن باید خیلی زود از سوی بدنه دولت به کارخانه ابلاغ شده و درباره فواید مدرن شدن فناوری‎های مورد استفاده کارخانه برایش توضیح داده شود. اجرای مراحل آزمایشی برای به کار گرفتن فناوری‏های‏نو و ارتباط با مصرف‎کنندگان برای گرفتن بازخورد از آن‌ها بخش‌های بسیار مهمی در توسعه و انتشار فناوری به شمار می‎آید. برگزاری سمینار‌های دانشگاهی برای جا انداختن مفاهیم فناوری جدید و کمک گرفتن از رسانه‌ها برای آشنایی مراکز مرتبط با این فناوری و مردمی که احتمالا با آن در ارتباط خواهند بود در مراحل نهایی انتقال مهم است.

انتقال فناوری در ایران چه موانعی دارد؟

مهم‎ترین چالش‎های انتقال فناوری در ایران محدودیت‎ها در محیط فناوری و نوآوری شامل ضعف در سطح آمادگی فناوری و نوآوری بنگاه‎ها، ضعف در سطح آمادگی فناوری و نوآوری نهاد‌های دولتی مانند شهرداری‎ها، ضعف در سطح آمادگی فناوری و نوآوری نیروی کار، ضعف در شبکه‎های آزمایشگاهی و تحقیقاتی و محدودیت‎ها در سایر محیط ‎های نهادی و اقتصادی است.

از دید متخصصان، انتقال فناوری از طریق توسعه داخلی فناوری در کشور به مراتب وضعیت بهتری نسبت به انتقال بین‎المللی فناوری داشته است. این مسأله نشان می‎دهد تمرکز بر این حوزه به‌ویژه در شرایط تحریم و رفع نیاز‌ها از طریق توسعه داخلی فناوری توانسته است فرصت‎های بسیاری ایجاد کند و بهبود و تقویت آن در کنار حمایت بین ‎المللی فناوری نباید از نظر دور بماند. ازسوی دیگر، زیرساخت‎های قانونی مرتبط با انتقال فناوری ازجمله تبصره ۸ ماده (۵) قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و همچنین حمایت از کالای ایرانی مصوب ۱۳۹۸ باید از کلی‎گویی فاصله گرفته و بر حسب نیازها، ظرفیت‎ها و اولویت‎های کشور شفاف شوند. وجود یک سازوکار اجرایی و نظارتی دقیق مبتنی بر شاخص‎های قابل اندازه‎گیری و همچنین مستندسازی اطلاعات و قرارداد‌ها به‌صورت سیستمی و غیرسلیقه‌ای برای رصد و پایش عملکردها، اجتناب ناپذیر است.

برگرفته از مطالعات گروه فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

روزنامه جام جم 

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: تحول اقتصاد دانش فناوری فناوری های جدید فناوری و نوآوری انتقال فناوری توسعه فناوری فناوری جدید فناوری ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۴۵۷۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان حرکت بزرگ اقتصادی را رقم می زند

علی اسماعیلی گفت: این وظیفه مجریان قانون است که توجه ویژه ای به موضوع قانون جهش تولید دانش بنیان داشته باشند و وظیفه خود می‌دانیم برای این اولویت کاری شبانه روز اقدام کنیم.

وی اضافه کرد: توجه به افراد متخصص و همچنین نخبگان دانشگاهی در هر ۲ حوزه سیاست‌گذاری و اجرا، امری ضروری است. بر همین اساس این ۲ حوزه باید به صورت هماهنگ عمل کنند تا بتوانند موفقیت‌های مطلوبی را در راستای توسعه اقتصادی و فناوری کشور ایجاد کنند.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی گفت:خراسان رضوی به عنوان مرکز (هاب) انرژی و یکی از موثرترین مراجع پرورش شرکت‌های فعال در حوزه انرژی گازی و نفتی کشور شناخته شده است که این موضوع نشان می‌دهد این استان با وجود فاصله جغرافیایی با شرکتهای فعال در جنوب کشور می تواند با وجود سرمایه‌های انسانی نخبه و هوشمند و منابع و ظرفیت‌های ارزشمند راهگشای بزرگی در صنایع حوزه انرژی کشور باشد.

اسماعیلی افزود: این مساله نقطه قوت خراسان رضوی به شمار می‌رود و نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی‌های مناسب و استفاده از تخصص‌ها و منابع موجود می‌تواند به توسعه‌ اقتصادی منطقه و کشور کمک شایانی کند.

وی ادامه داد: در پارک علم و فناوری استان خراسان رضوی بیش از هشت هزار و ۵۰۰ نخبه در حال فعالیت هستند و حفظ و حمایت واقعی از این نخبگان جزو وظایف و ماموریتهای این مجموعه به شمار می‌رود.

رییس پارک علم و فناوری خراسان رضوی گفت: با توجه به رویکرد دولت خدمتگزار بر ساخت مسکن، می توان ایده و طرح مسکن فناوران را برای نیروهای نخبه نیز پیگیری کرد.

اسماعیلی افزود: امید است با حمایت های مسوولان خراسان رضوی و حرکت رو به جلوی دولت سیزدهم در انگیزه بخشی و اعتبار بخشیدن به نخبگان کشور قدمی شایسته برداشته شود.

"قانون جهش تولید دانش بنیان" که با عنوان طرح به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۴۰۱/۲/۱۱ مجلس و تایید شورای نگهبان ابلاغ شد.

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد